Miasto 15-minutowe – na czym polega idea, w którą wpisują się parki handlowe?
Ideę miasta 15-minutowego po raz pierwszy przedstawił profesor Carlos Moreno w 2016 roku. Ten pomysł zdobył większą popularność po wybuchu pandemii COVID-19.
Koncepcja miasta 15-minutowego zdobywa coraz większą popularność w Polsce. Skupia się przede wszystkim na tym, by umożliwić mieszkańcom danej okolicy realizację podstawowych potrzeb w ciągu zaledwie kwadransa. Idea polega na tym, że sklepy, punkty usługowe, a także placówki medyczne i edukacyjne powinny znaleźć się w odległości co najwyżej piętnastu minut drogi od miejsca zamieszkania. Jest to idea, w którą znakomicie wpisują się m.in. parki handlowe. Sprowadza się przede wszystkim do zagęszczenia obszarów miejskich oraz poprawy jakości życia ich mieszkańców.
Koncepcja miasta 15-minutowego – na czym polega?
Ideę miasta 15-minutowego po raz pierwszy przedstawił profesor Carlos Moreno w 2016 roku. Ten pomysł zdobył większą popularność po wybuchu pandemii COVID-19. Sama koncepcja skupia się na przemodelowaniu miejskiej infrastruktury oraz tworzeniu dzielnic wielofunkcyjnych. Ma na celu zapewnienie mieszkańcom szerokiego dostępu do podstawowych produktów i usług, możliwości szybszego przemieszczania się do miejsca pracy, ograniczeniu emisji spalin oraz hałasu.
Początkowo ta koncepcja stanowiła część kampanii wyborczej mer Paryża, Anne Hidalgo. Uwolniła ona nadbrzeże Sekwany od ruchu samochodowego, dzięki czemu udało jej się na nowo przywrócić zieleń w części przestrzeni miejskiej, którą do tej pory zajmowały samochody.
Idąc dalej za tą koncepcją, udało się również rozbudować m.in. ścieżki rowerowe. Obecnie, w ramach walki z zanieczyszczeniami powietrza, mieszkańcy Paryża mogą korzystać z darmowej komunikacji miejskiej, a jednocześnie w całej stolicy Francji obowiązuje zakaz wjazdu dla najbardziej trujących samochodów.
Miasto 15-minutowe – układ urbanistyczny
Zdaniem prof. Moreno, który był pomysłodawcą projektu, koncepcja 15-minutowego miasta może wpłynąć na relacje pomiędzy planowaniem przestrzennym a polityką transportową. Profesor pisał na łamach pisma “La Tribune”, że jest możliwość pogodzenia zrównoważonego rozwoju aglomeracji miejskich wraz z działaniami, które mają na celu ukształtować nowe sposoby życia, pracy oraz odpoczynku.
Monofunkcyjną przestrzeń miejską należałoby przekształcić w taką, którą cechują cztery główne komponenty:
- różnorodność (zabudowy oraz kulturowa)
- digitalizacja (zgodnie z koncepcją smart city)
- bliskość (czas i przestrzeń)
- gęstość (liczba mieszkańców na metr kwadratowy)
Miasto 15-minutowe a infrastruktura miejska
Miejsce pracy, szkoła, park, kawiarnia, a także sklep czy punkt usługowo-handlowy – to wszystko mieszkańcy dużych miast mają mieć zapewnione w pobliżu swojego miejsca zamieszkania. Do każdego z tych miejsc powinno dać się dojść pieszo lub dojechać rowerem w zaledwie 15 minut. Właśnie dlatego retail parki, ze swoją niezwykle bogatą ofertą usługowo-handlową tak znakomicie wpasowują się w koncepcję miasta 15-minutowego. Pozwalają w końcu zrobić wszystkie niezbędne zakupy i załatwić większość ważnych spraw w jednym miejscu. Dzięki tej nowo powstałej koncepcji mieszkańcy są w stanie korzystać z walorów miejskiego życia oraz zaspokoić większość swoich potrzeb życiowych bez konieczności poruszania się za pomocą transportu publicznego czy samochodu.
Głównym celem tworzenia miast 15-minutowych jest sprostanie oczekiwaniom osób, które chcą pokonać odległość z miejsca pracy, sklepu czy restauracji do domu podczas spaceru lub jazdy rowerem. To także spore udogodnienie dla studentów szukających mieszkań.
Ta idea skupia się na zagospodarowaniu przestrzeni w taki sposób, by mieszkańcy miast mogli cieszyć się lepszymi warunkami do życia. Pozwala to nie tylko na odzyskanie bezcennego czasu na dojazd do pracy, szkoły bądź lokalu usługowego, ale także bliskość miejsca, które sprzyja lokalnej integracji oraz skłania do spędzania większej ilości czasu poza domem. Właśnie takim miejscem może być park handlowy, który położony jest w pobliżu osiedla miejskiego. Pozwala on na szybkie zrobienie zakupów oraz skorzystanie z najbardziej potrzebnych punktów usługowych (np. siłownia bądź pralnia chemiczna) niedaleko miejsca zamieszkania. To wszystko zapewnia nie tylko dużą oszczędność czasu podczas samego robienia zakupów, ale również w drodze do miejsca docelowego.
Usprawnienia w transporcie i komunikacji
Świadomość społeczna w kwestii ograniczenia spalin wciąż wzrasta. Wiele nowych osiedli powstaje w pobliżu przystanków komunikacji miejskiej oraz stacji metra, obiektów usługowo-handlowych oraz kulturalnych, co pozwala na skrócenie dystansu, a także czasu dotarcia z domu do takich miejsc. Coraz więcej projektów dotyczących nowoczesnych parków handlowych powstaje w taki sposób, by były one usytuowane jak najbliżej osiedli mieszkaniowych, szkół oraz uczelni.
Trend miast 15-minutowych obecny w Polsce
Koncepcja, która miała swój początek w Paryżu, szybko rozszerzyła się na inne miasta europejskie, takie jak m.in. Londyn, Barcelona, Wiedeń czy Mediolan.
Działania, które mają na celu poprawę jakości życia mieszkańców, zdobywają coraz większą popularność również w naszym kraju. Deweloperzy coraz chętniej inwestują w projekty, które stanowią połączenie przestrzeni o różnym charakterze. Priorytetem w takich przypadkach staje się przede wszystkim wielofunkcyjność przestrzeni oraz odejście od monofunkcyjnych struktur miejskich. Nowoczesne osiedla mieszkaniowe świetnie wpasowują się w potrzeby mieszkańców, którym zależy na szybkim i wygodnym dostępie do ulubionych restauracji, sklepów, terenów rekreacyjnych oraz zielonych. Ci, którzy inwestują w parki handlowe, mają na uwadze przede wszystkim to, by oferta retail parku mogła szybko zaspokoić wszystkie najistotniejsze potrzeby mieszkańców danego rejonu.
Zwolennicy koncepcji miasta 15-minutowego uważają, że obszary mieszkalne nie muszą być oddzielone od strefy biznesu, handlu, kultury czy rozrywki. Obszary mieszkalne mają zapewnić dostęp do wielu udogodnień bez konieczności pokonywania długich dystansów, co znacznie ogranicza ruch samochodowy.
Coraz więcej polskich aglomeracji idzie z duchem czasu i próbuje zaadaptować koncepcję miasta 15-minutowego. Trend, który zyskuje popularność na całym świecie, ma duże szanse przyjąć się również w Polsce.
